Het humaan papillomavirus, kortweg ook wel HPV genoemd, zorgt voor een abnormale celgroei van de huid. Deze groei kan een infectie van de slijmvliezen teweegbrengen en veroorzaken wratten. Een infectie met het humaan papillomavirus kan de kans op kanker verhogen zoals baarmoederhalskanker. In het geval van genitale wratten wordt het type humaan papillomavirus gezien als een seksueel overdraagbare aandoening. De typen van de virussen die genitale wratten veroorzaken zijn onschuldig en hebben geen relatie met baarmoederhalskanker. HPV is de meest voorkomende SOA. Circa 80% van alle mensen is besmet of ooit eens besmet geweest met het virus. De besmetting wordt echter vaak niet opgemerkt zodra er geen klachten zijn.
Het humaan papillomavirus werdt ontdekt door de Duitse arts en viroloog Harald zur Hausen.
Er bestaan meer dan 100 verschillende typen HPV waarvan de meeste zeldzaam en niet gevaarlijk zijn. Een deel van deze typen zijn verantwoordelijk voor de wratten op handen en voeten. Circa 30 typen van het virus worden gezien als een SOA. De typen HPV worden ingedeeld in 2 soorten: de laag- en de hoog-risicogroep. De hoog-risicogroep kan zorgen voor verschillende vormen van kanker.